Zero Trust: กรอบความคิดด้านความปลอดภัยสำหรับโลกดิจิทัลยุคใหม่

“คุณแน่ใจแค่ไหนว่า คนที่กำลังเข้าระบบองค์กรของคุณ...คือคนที่คุณไว้ใจได้จริง?”

ความเชื่อใจเคยเป็นแนวป้องกันด่านแรกของระบบไอทีในองค์กร แต่วันนี้ความเชื่อใจนั้นอาจกลายเป็น 'ช่องโหว่' ที่ใหญ่ที่สุด เพราะภัยไซเบอร์ไม่ได้มาแค่จากภายนอกอีกต่อไป มันแฝงตัวเข้ามาได้แม้กระทั่งจากภายในระบบที่เรา 'เคยคิดว่าปลอดภัย'
Zero Trust จึงไม่ใช่แค่เทรนด์ด้านความปลอดภัยไซเบอร์ แต่คือแนวทางใหม่ที่กำลังเปลี่ยนโฉมวิธีคิดขององค์กรทั่วโลก ในบทความนี้เราจะพาคุณเข้าใจ Zero Trust อย่างลึกซึ้ง พร้อมแนะแนวการเริ่มต้นใช้งานจริงอย่างเป็นขั้นตอน

Zero Trust คืออะไร?

Zero Trust (ศูนย์ความเชื่อใจ) คือแนวทางด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ที่ยึดหลักว่า:

“ไม่เชื่อใจอะไรทั้งนั้น จนกว่าจะตรวจสอบได้จริง”

แตกต่างจากระบบป้องกันแบบเดิมที่มักใช้ "ขอบเขต" เช่น firewall เป็นแนวป้องกันหลัก แนวคิด Zero Trust เชื่อว่าภัยคุกคามสามารถเกิดได้ทุกที่แม้กระทั่งจากภายในองค์กร ดังนั้น การเข้าถึงข้อมูลหรือระบบทุกอย่างจะต้องได้รับการตรวจสอบเสมอ

ความสำคัญของข้อมูลและภัยคุกคามในปัจจุบัน

ข้อมูลคือหัวใจของธุรกิจสมัยใหม่ ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลลูกค้า ข้อมูลทางการเงิน ความลับทางการค้า หรือทรัพย์สินทางปัญญา การรั่วไหลของข้อมูลเหล่านี้สามารถสร้างความเสียหายอย่างมหาศาลต่อองค์กรได้ ทั้งในแง่ของการเงิน ชื่อเสียง และความเชื่อมั่นของลูกค้า

สถิติที่น่าตกใจเกี่ยวกับการละเมิดข้อมูล:

• ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อการรั่วไหลของข้อมูลทั่วโลกสูงถึง 4.35 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
• องค์กรส่วนใหญ่ใช้เวลาเฉลี่ยถึง 207 วัน กว่าจะตรวจพบการละเมิดข้อมูล
• องค์กรขนาดใหญ่มากกว่า 68% เคยประสบกับการโจมตีทางไซเบอร์ในรูปแบบต่างๆ

ช่องทางการโจมตีและจุดอ่อนที่พบบ่อย

1. ระบบที่มีช่องโหว่และไม่ได้รับการปรับปรุง (Unpatched Vulnerabilities)
หนึ่งในปัญหาพื้นฐานที่พบบ่อยคือการละเลยการปรับปรุงซอฟต์แวร์ให้เป็นเวอร์ชั่นล่าสุด ระบบที่ไม่ได้รับการ patch อย่างสม่ำเสมอทำให้กลายเป็นเป้าหมายของแฮกเกอร์ได้ง่าย
กรณีศึกษา: การโจมตี WannaCry ในปี 2017 ใช้ประโยชน์จากช่องโหว่ในระบบปฏิบัติการ Windows ที่ไม่ได้รับการปรับปรุง ส่งผลกระทบต่อองค์กรมากกว่า 200,000 แห่งใน 150 ประเทศ ก่อให้เกิดความเสียหายหลายพันล้านดอลลาร์

2. นโยบายรหัสผ่านที่อ่อนแอ
การใช้รหัสผ่านที่ไม่ปลอดภัยยังคงเป็นสาเหตุหลักของการละเมิดความปลอดภัย องค์กรหลายแห่งไม่บังคับใช้นโยบายรหัสผ่านที่เข้มงวดเพียงพอ เช่น:

• ไม่กำหนดความยาวขั้นต่ำของรหัสผ่าน (ควรมีอย่างน้อย 12 ตัวอักษร)
• ไม่บังคับใช้ความซับซ้อน เช่น การผสมระหว่างตัวอักษรพิมพ์ใหญ่ พิมพ์เล็ก ตัวเลข และอักขระพิเศษ
• ไม่มีการบังคับเปลี่ยนรหัสผ่านเป็นระยะ หรือห้ามใช้รหัสผ่านซ้ำ
• ไม่มีการใช้การยืนยันตัวตนหลายปัจจัย (MFA) ซึ่งเป็นแนวป้องกันที่สำคัญอย่างยิ่ง

3. การขาดการป้องกันที่ปลายทาง (Endpoint Protection)
อุปกรณ์ปลายทาง ไม่ว่าจะเป็นคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล สมาร์ทโฟน หรืออุปกรณ์ IoT คือจุดเริ่มต้นของการโจมตีจำนวนมาก การไม่ติดตั้งระบบป้องกันที่เหมาะสม เช่น:

• โปรแกรมป้องกันไวรัสและมัลแวร์ที่ทันสมัย
• ระบบ EDR (Endpoint Detection and Response) ที่สามารถตรวจจับและตอบสนองต่อภัยคุกคามแบบเรียลไทม์
• การเข้ารหัสข้อมูลบนอุปกรณ์เพื่อป้องกันการรั่วไหลหากอุปกรณ์สูญหาย
• การควบคุมการเข้าถึงแอปพลิเคชันที่เข้มงวด

4. การใช้ซอฟต์แวร์เถื่อนและภัยจากมัลแวร์
การใช้ซอฟต์แวร์ที่ละเมิดลิขสิทธิ์นอกจากจะผิดกฎหมายแล้ว ยังเป็นช่องทางสำคัญในการแพร่กระจายมัลแวร์ ซอฟต์แวร์เถื่อนมักมาพร้อมกับ:

• โปรแกรมสอดแนม (Spyware) ที่แอบเก็บข้อมูลส่วนตัวและข้อมูลองค์กรโดยที่ผู้ใช้ไม่รู้ตัว
• โทรจัน (Trojans) ที่แฝงตัวเป็นโปรแกรมที่มีประโยชน์ แต่เปิดประตูหลังให้ผู้โจมตีเข้าถึงระบบ
• แรนซัมแวร์ (Ransomware) ที่เข้ารหัสข้อมูลและเรียกค่าไถ่ ทำให้องค์กรสูญเสียทั้งเงินและข้อมูลสำคัญ
• คริปโตมายเนอร์ (Crypto miners) ที่แอบใช้ทรัพยากรของระบบเพื่อขุดเหรียญคริปโตโดยไม่ได้รับอนุญาต

5. อุปกรณ์ที่ไม่ได้รับการควบคุมเป็นจุดเริ่มต้นของการโจมตี
อุปกรณ์ของผู้ใช้ (Client devices) ที่ไม่ได้ผ่านการตรวจสอบและควบคุมภายใต้ระบบ Zero Trust มักกลายเป็นเป้าหมายและจุดเริ่มต้นของการโจมตีทางไซเบอร์ แฮกเกอร์มักใช้กลยุทธ์ต่างๆ ในการคอมโพรไมส์อุปกรณ์ของผู้ใช้ ดังนี้:
การใช้อุปกรณ์ผู้ใช้เป็นสะพานเข้าสู่ระบบ

• การโจมตีแบบ Lateral Movement: เมื่อแฮกเกอร์เจาะเข้าอุปกรณ์ของผู้ใช้ได้แล้ว จะใช้สิทธิ์การเข้าถึงของผู้ใช้นั้นเพื่อเคลื่อนที่ไปยังระบบอื่นๆ ภายในเครือข่าย โดยเฉพาะในองค์กรที่ใช้โมเดลความปลอดภัยแบบเดิมที่เชื่อใจทราฟฟิกภายในเครือข่าย
• การขโมย Credentials: แฮกเกอร์อาจติดตั้งซอฟต์แวร์ Keylogger หรือ Credential harvesters บนอุปกรณ์ของผู้ใช้ เพื่อขโมยชื่อผู้ใช้และรหัสผ่านสำหรับเข้าถึงระบบที่สำคัญขององค์กร

ตัวอย่างการโจมตีผ่านอุปกรณ์ผู้ใช้ที่พบบ่อย:

1. Supply Chain Attacks: แฮกเกอร์แทรกมัลแวร์เข้าไปในซอฟต์แวร์หรืออัปเดตที่ผู้ใช้จะทำการติดตั้ง
กรณีศึกษา SolarWinds: มัลแวร์ถูกแทรกในอัปเดตของซอฟต์แวร์ที่ถูกกฎหมาย และเมื่อบริษัทติดตั้งอัปเดตนี้ มัลแวร์จึงแพร่กระจายไปทั่วระบบโดยที่ไม่มีใครรู้ตัวเป็นเวลาหลายเดือน

2. BYOD ที่ไม่มีการควบคุม: นโยบาย Bring Your Own Device (BYOD) ที่ไม่มีการบริหารจัดการอย่างเหมาะสม เปิดโอกาสให้อุปกรณ์ส่วนตัวที่อาจมีซอฟต์แวร์เวอร์ชันเก่าหรือไม่มีระบบรักษาความปลอดภัยที่เพียงพอ เชื่อมต่อเข้ากับเครือข่ายองค์กร

3. การโจมตีผ่าน Remote Access: ในช่วงที่มีการทำงานทางไกลมากขึ้น อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับเชื่อมต่อระยะไกลมักเป็นเป้าหมายของการโจมตี โดยเฉพาะเมื่อไม่มีการตรวจสอบสถานะความปลอดภัยของอุปกรณ์ก่อนอนุญาตให้เข้าถึงทรัพยากรองค์กร

4. การโจมตีผ่าน IoT และอุปกรณ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน: อุปกรณ์ IoT หรืออุปกรณ์อื่นๆ ที่ไม่มีการปรับปรุงซอฟต์แวร์อย่างสม่ำเสมอ เช่น กล้องวงจรปิด เครื่องพิมพ์ หรืออุปกรณ์เครือข่าย มักถูกใช้เป็นจุดเริ่มต้นในการบุกรุกเครือข่ายองค์กร

Zero Trust กับการป้องกันการโจมตีผ่านอุปกรณ์ผู้ใช้

อุปกรณ์ของผู้ใช้งาน เช่น คอมพิวเตอร์พนักงาน สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต หรือแม้แต่อุปกรณ์ IoT มักเป็น “จุดเริ่มต้นของการโจมตี” ที่องค์กรไม่ทันระวัง เนื่องจากเป็นส่วนที่อยู่นอกเหนือการควบคุมของศูนย์ข้อมูลโดยตรง และมีความเสี่ยงที่จะตกเป็นเป้าของมัลแวร์ การโจมตีแบบฟิชชิ่ง หรือถูกใช้เพื่อเจาะเข้าสู่ระบบเครือข่ายภายในองค์กร
แนวคิด Zero Trust ช่วยยกระดับความปลอดภัยของอุปกรณ์เหล่านี้ ผ่านมาตรการที่ชัดเจนดังนี้:
1. การตรวจสอบสถานะความปลอดภัยของอุปกรณ์ (Device Posture Check)
ก่อนที่อุปกรณ์ใดๆ จะสามารถเข้าถึงข้อมูลหรือระบบขององค์กรได้ ระบบ Zero Trust จะทำการตรวจสอบสถานะความปลอดภัยของอุปกรณ์นั้นก่อนเสมอ โดยพิจารณาเงื่อนไขต่างๆ เช่น:

• มีการติดตั้งโปรแกรม Antivirus ที่เป็นเวอร์ชันล่าสุดหรือไม่
• ระบบปฏิบัติการ (OS) ได้รับการอัปเดตเป็นเวอร์ชันใหม่หรือไม่
• อุปกรณ์มีการเปิดใช้ฟีเจอร์การเข้ารหัส (Encryption) เพื่อป้องกันการเข้าถึงข้อมูลในกรณีที่อุปกรณ์สูญหายหรือถูกขโมยหรือไม่
• มีการปิดช่องโหว่หรือบริการที่ไม่จำเป็นที่อาจเป็นช่องทางให้แฮกเกอร์โจมตีหรือไม่

หากอุปกรณ์ไม่ผ่านเกณฑ์ขั้นต่ำ ระบบจะไม่อนุญาตให้เชื่อมต่อ หรือจำกัดการเข้าถึงเฉพาะบางส่วนที่ปลอดภัยเท่านั้น

2. การแบ่งส่วนเครือข่ายอย่างละเอียด (Micro-segmentation)
แม้ว่าจะมีอุปกรณ์บางส่วนถูกแฮกหรือคอมโพรไมส์ได้สำเร็จ แต่การแบ่งโครงสร้างเครือข่ายออกเป็นส่วนย่อยๆ (Segmentation) จะช่วย “จำกัดความเสียหาย” ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น:

• แฮกเกอร์ไม่สามารถเคลื่อนย้ายไปยังระบบอื่นได้อย่างอิสระ
• ถ้ามีการละเมิดเกิดขึ้นในแผนกใดแผนกหนึ่ง ก็จะไม่สามารถขยายผลไปยังระบบของฝ่ายบัญชีหรือผู้บริหารได้

Zero Trust ใช้แนวคิดนี้เพื่อสร้าง “กำแพงป้องกันภายใน” หลายชั้น แทนที่จะป้องกันแค่ขอบเขตภายนอกเพียงอย่างเดียว

3. การวิเคราะห์พฤติกรรมผู้ใช้ (User Behavior Analytics - UBA)
ระบบ Zero Trust จะเรียนรู้พฤติกรรมปกติของผู้ใช้งานแต่ละราย เช่น:

• เวลาที่มักล็อกอิน
• อุปกรณ์ที่ใช้งานประจำ
• ไฟล์หรือระบบที่มักเข้าถึง

หากพบพฤติกรรมที่เบี่ยงเบนจากปกติ เช่น การเข้าสู่ระบบจากประเทศแปลกๆ เวลาที่ไม่เคยใช้งาน หรือมีการดาวน์โหลดไฟล์จำนวนมากผิดปกติ ระบบจะแจ้งเตือนหรือสั่งบล็อกกิจกรรมนั้นทันที

4. การควบคุมการเข้าถึงตามบริบท (Contextual Access Control)
Zero Trust ไม่ได้ตรวจสอบแค่ “ใคร” เข้าระบบ แต่ยังพิจารณาปัจจัยโดยรอบที่อาจส่งผลต่อความปลอดภัย เช่น

• สถานที่: กำลังล็อกอินจากสำนักงาน หรือจากต่างประเทศ?
• เวลา: เข้าระบบในช่วงเวลาทำงาน หรือช่วงกลางดึก?
• อุปกรณ์: เป็นอุปกรณ์ที่ผ่านการรับรองขององค์กร หรืออุปกรณ์ส่วนตัวที่ไม่เคยใช้งานมาก่อน?

ด้วยการวิเคราะห์ปัจจัยเหล่านี้ Zero Trust สามารถ “ตัดสินใจแบบไดนามิก” ได้ว่า จะอนุญาต บล็อก หรือกำหนดเงื่อนไขการเข้าถึงเพิ่มเติม เช่น ต้องทำการยืนยันตัวตนอีกชั้นหนึ่ง (MFA)

5. การเข้ารหัสข้อมูลระหว่างทาง (End-to-End Encryption)
ข้อมูลจำนวนมากเดินทางผ่านเครือข่ายองค์กรในแต่ละวัน ไม่ว่าจะเป็นอีเมล ไฟล์งาน หรือการเข้าถึงระบบจากระยะไกล
การเข้ารหัสแบบ End-to-End ทำให้:

• แม้แฮกเกอร์จะดักข้อมูลระหว่างทางได้ ก็ไม่สามารถอ่านหรือนำไปใช้งานได้
• ลดความเสี่ยงจากการถูกดักฟัง หรือโจมตีแบบ “Man-in-the-Middle”

Zero Trust จึงแนะนำให้เข้ารหัสข้อมูลทั้ง “ขณะส่ง” และ “ขณะจัดเก็บ” เพื่อป้องกันข้อมูลรั่วไหลในทุกขั้นตอน

หลักการสำคัญของ Zero Trust ที่องค์กรควรเข้าใจ

1. ตรวจสอบทุกการเข้าถึง (Never Trust, Always Verify)
ไม่มีการอนุญาตโดยอัตโนมัติ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ พนักงาน หรือระบบที่เคยเข้ามาแล้วก็ตาม ทุกการเข้าถึงต้องผ่านการยืนยันตัวตน และตรวจสอบตามบริบท

2. จำกัดสิทธิ์ให้น้อยที่สุดเท่าที่จำเป็น (Least Privilege Access)
ผู้ใช้งานแต่ละรายควรได้รับสิทธิ์เฉพาะที่จำเป็นต่อการทำงาน ไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลหรือระบบอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องได้ ช่วยลดโอกาสการโจมตีและความเสียหายจากภัยภายใน

3. ตรวจสอบและบันทึกกิจกรรมแบบต่อเนื่อง (Continuous Monitoring)
ระบบต้องมีการเฝ้าระวังการใช้งานแบบเรียลไทม์ พร้อมตรวจจับพฤติกรรมผิดปกติ เช่น การล็อกอินนอกเวลาทำการ หรือการเข้าถึงไฟล์ที่ไม่เคยใช้งานมาก่อน

4. การป้องกันแบบหลายชั้น (Defense in Depth)
Zero Trust ไม่ใช่การพึ่งพาระบบใดระบบหนึ่ง แต่เป็นการออกแบบโครงสร้างการป้องกันแบบหลายระดับ เช่น การเข้ารหัสข้อมูล, ระบบยืนยันตัวตนหลายปัจจัย (MFA), และการตรวจสอบสถานะอุปกรณ์

ประโยชน์ของการนำ Zero Trust มาใช้ในองค์กร

การนำแนวคิด Zero Trust เข้ามาใช้ ไม่เพียงเป็นการเสริมเกราะป้องกันระบบไอทีขององค์กร แต่ยังเป็นการยกระดับ “มาตรฐานความปลอดภัย” ของคุณให้เท่าทันความเสี่ยงในยุคสมัยใหม่แบบรอบด้าน ซึ่งส่งผลดีทั้งต่อตัวระบบ กระบวนการทำงาน และความน่าเชื่อถือขององค์กรในระยะยาว

1. ยกระดับความปลอดภัยของข้อมูลทั้งระบบ
Zero Trust ลดความเสี่ยงจากการรั่วไหลของข้อมูล และช่วยป้องกันการเข้าถึงที่ไม่ได้รับอนุญาต ไม่ว่าจะมาจากภายในหรือภายนอกองค์กร ทำให้ข้อมูลสำคัญของธุรกิจปลอดภัยยิ่งขึ้น

2. รองรับการทำงานจากที่ไหนก็ได้
ในยุคที่การทำงานแบบ Hybrid และ Remote กลายเป็นเรื่องปกติ Zero Trust ช่วยให้องค์กรสามารถควบคุมการเข้าถึงระบบได้อย่างปลอดภัย โดยไม่จำกัดสถานที่ของผู้ใช้งาน

3. ลดความซับซ้อน เพิ่มประสบการณ์ผู้ใช้
ด้วยการใช้ระบบยืนยันตัวตนที่เหมาะสม เช่น SSO และ MFA ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงระบบได้อย่างรวดเร็ว ปลอดภัย และไม่ยุ่งยาก ลดการพึ่งพาการจำรหัสผ่านจำนวนมาก

4. เห็นภาพรวมและควบคุมได้ชัดเจน
Zero Trust ช่วยให้ทีมไอทีสามารถติดตาม ตรวจสอบ และควบคุมการเข้าถึงของผู้ใช้งาน อุปกรณ์ และแอปพลิเคชันต่างๆ ได้แบบเรียลไทม์ ลดโอกาสเกิดช่องโหว่โดยไม่รู้ตัว

5. ลดพื้นที่เสี่ยงจากการโจมตี (Attack Surface)
ด้วยการจำกัดสิทธิ์การเข้าถึงให้น้อยที่สุดและแบ่งโซนเครือข่ายอย่างเป็นระบบ หากเกิดเหตุไม่พึงประสงค์ จะสามารถควบคุมและจำกัดความเสียหายได้อย่างรวดเร็ว

6. ปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัยได้อย่างมั่นใจ
ไม่ว่าจะเป็น PDPA, GDPR หรือมาตรฐานความปลอดภัยอื่นๆ Zero Trust ช่วยให้องค์กรจัดการสิทธิ์การเข้าถึงและการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคลได้อย่างเป็นระบบ รองรับการตรวจสอบและรายงานได้ง่ายยิ่งขึ้น

กรณีศึกษาการใช้งาน Zero Trust

การนำ Zero Trust ไปใช้ในองค์กรแต่ละประเภทจะมีความแตกต่างกันตามลักษณะของข้อมูลและระดับความเสี่ยง ต่อไปนี้คือตัวอย่างที่สะท้อนถึงการนำแนวคิดนี้ไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์จริง

1. องค์กรการเงินและธนาคาร
องค์กรในภาคการเงินเป็นเป้าหมายหลักของการโจมตีทางไซเบอร์ เนื่องจากมีข้อมูลลูกค้าและธุรกรรมจำนวนมาก การใช้ Zero Trust ช่วยให้สามารถ:

• ควบคุมสิทธิ์เข้าถึงข้อมูลลูกค้าเฉพาะตามหน้าที่ของพนักงาน
• เพิ่มความปลอดภัยในการทำธุรกรรมผ่านการยืนยันตัวตนหลายปัจจัย (MFA)
• ตรวจจับพฤติกรรมที่ผิดปกติ เช่น การทำธุรกรรมในเวลาผิดปกติ
• ป้องกันการเข้าถึงระบบสำคัญ แม้โดยผู้ดูแลระบบ หากไม่มีการยืนยันตัวตนที่เพียงพอ

2. องค์กรด้านสุขภาพ
โรงพยาบาลและหน่วยงานด้านสุขภาพจัดการข้อมูลผู้ป่วยที่มีความอ่อนไหวสูง Zero Trust ช่วยให้องค์กรสามารถ:

• จำกัดการเข้าถึงข้อมูลเฉพาะบุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง
• ป้องกันการแทรกแซงของอุปกรณ์ IoT ทางการแพทย์
• ตรวจสอบกิจกรรมของผู้ให้บริการภายนอกที่เชื่อมต่อกับระบบ
• รองรับการปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลสุขภาพ เช่น HIPAA หรือ PDPA

3. หน่วยงานภาครัฐและราชการ
ข้อมูลด้านความมั่นคงและเอกสารลับของรัฐจำเป็นต้องมีการควบคุมเข้มข้น Zero Trust มีบทบาทสำคัญในการ:

• ป้องกันการสอดแนมหรือโจมตีจากภัยคุกคามภายนอก
• ควบคุมการเข้าถึงข้อมูลสำคัญตามบทบาทของเจ้าหน้าที่
• ตรวจสอบกิจกรรมการใช้งานระบบแบบต่อเนื่อง
• เพิ่มความมั่นใจในด้านการกำกับดูแลและการตรวจสอบภายหลัง

4. องค์กรที่มีพนักงานทำงานจากระยะไกล
ในยุคที่การทำงานจากที่บ้านกลายเป็นเรื่องปกติ Zero Trust ช่วยให้องค์กรสามารถ:

• อนุญาตให้พนักงานเข้าถึงระบบได้โดยไม่ต้องพึ่ง VPN แบบเดิม
• ตรวจสอบความปลอดภัยของอุปกรณ์ที่ใช้ก่อนอนุญาตให้เชื่อมต่อ
• จำกัดการเข้าถึงเฉพาะแอปพลิเคชันและข้อมูลที่จำเป็น
• ลดความเสี่ยงจากการใช้เครื่องส่วนตัวที่ไม่มีมาตรการรักษาความปลอดภัย

เริ่มต้นใช้ Zero Trust อย่างไร

การเปลี่ยนมาใช้แนวคิด Zero Trust ไม่จำเป็นต้องทำทั้งระบบในคราวเดียว องค์กรสามารถเริ่มต้นทีละส่วนอย่างมีกลยุทธ์ และค่อยๆ ปรับโครงสร้างความปลอดภัยให้มั่นคงยิ่งขึ้นในระยะยาว โดยมีแนวทางดังนี้:

1. ประเมินสถานะปัจจุบันของระบบ

• สำรวจข้อมูล แอปพลิเคชัน และระบบที่มีอยู่ในองค์กร
• ระบุผู้ใช้งานและสิทธิ์การเข้าถึงในปัจจุบัน
• วิเคราะห์จุดเสี่ยง ช่องโหว่ และพฤติกรรมที่อาจเป็นภัยต่อความปลอดภัย

2. เริ่มต้นจากสิ่งที่สำคัญที่สุด

• เลือกระบบหรือข้อมูลที่มีความอ่อนไหวสูง เช่น ฐานข้อมูลลูกค้า หรือระบบบัญชี
• ตรวจสอบว่าใครควรเข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ และในระดับใด

3. เสริมระบบการยืนยันตัวตน

• นำ Multi-Factor Authentication (MFA) มาใช้
• ปรับปรุงนโยบายรหัสผ่านให้มีความซับซ้อนและปลอดภัยมากขึ้น
• พิจารณาการใช้ Single Sign-On (SSO) ที่ปลอดภัยและเหมาะกับขนาดขององค์กร

4. ตรวจสอบและกำหนดมาตรฐานความปลอดภัยของอุปกรณ์

• ติดตั้งระบบตรวจสอบสถานะอุปกรณ์ (Device Posture Check)
• กำหนดเกณฑ์ขั้นต่ำ เช่น ต้องอัปเดตระบบปฏิบัติการ, มีโปรแกรมป้องกันไวรัส, และเข้ารหัสข้อมูล
• ตรวจสอบอุปกรณ์ก่อนอนุญาตให้เข้าถึงระบบภายใน

5. จำกัดสิทธิ์การเข้าถึงอย่างเหมาะสม

• ทบทวนสิทธิ์ของผู้ใช้งานทุกคนอย่างสม่ำเสมอ
• ให้สิทธิ์การเข้าถึงเฉพาะที่จำเป็นต่อหน้าที่เท่านั้น (Least Privilege Access)
• แบ่งเครือข่ายย่อย (Network Segmentation) เพื่อป้องกันการเคลื่อนไหวของผู้ไม่หวังดีภายในระบบ

6. เสริมการตรวจสอบและเฝ้าระวัง

• ติดตั้งระบบ Logging และ Analytics เพื่อบันทึกกิจกรรมภายในระบบ
• ใช้เครื่องมือวิเคราะห์พฤติกรรมผู้ใช้งาน (User Behavior Analytics - UBA) เพื่อระบุพฤติกรรมที่ผิดปกติ
• สร้างระบบแจ้งเตือนเมื่อพบกิจกรรมที่เข้าข่ายเสี่ยง

7. ปรับวิธีการควบคุมการเข้าถึงข้อมูล

• ใช้ระบบควบคุมตามบริบท (Contextual Access Control) เช่น ตามเวลา สถานที่ หรืออุปกรณ์
• พิจารณาใช้งาน Zero Trust Network Access (ZTNA) แทน VPN แบบเดิม
• เข้ารหัสข้อมูลทั้งขณะจัดเก็บและระหว่างการส่งผ่านเครือข่าย

8. สร้างความเข้าใจร่วมภายในองค์กร

• จัดอบรมพนักงานเกี่ยวกับแนวคิด Zero Trust และผลกระทบต่อการใช้งาน
• สอนวิธีการสังเกตและรายงานเหตุการณ์ที่ผิดปกติ
• สร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในองค์กรให้เป็นส่วนหนึ่งของการทำงานประจำวัน

9. ทดสอบและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

• ทำการทดสอบระบบเป็นระยะ เช่น Penetration Testing
• ปรับนโยบายและแนวทางปฏิบัติตามผลการทดสอบ
• อัปเดตเครื่องมือและมาตรการให้ทันกับภัยคุกคามที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

คำแนะนำเพิ่มเติม

• เริ่มต้นจากแผนกเล็กๆ หรือระบบบางส่วนก่อน แล้วจึงขยายสู่ทั้งองค์กร
• ทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญหรือผู้ให้บริการที่มีประสบการณ์ด้าน Zero Trust
• วางแผนการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจน ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
• น้นการปรับใช้อย่างค่อยเป็นค่อยไป เพื่อให้ทีมงานสามารถปรับตัวได้ทัน

Zero Trust ไม่ใช่โครงการที่ทำครั้งเดียวแล้วจบ แต่คือกระบวนการพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้องค์กรปลอดภัย ทันสมัย และยืดหยุ่นต่อทุกสถานการณ์

สรุป

ในยุคที่ภัยคุกคามทางไซเบอร์มีความซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว แนวคิด Zero Trust คือแนวทางที่ตอบโจทย์การรักษาความปลอดภัยของข้อมูลในระดับองค์กรได้ดี ไม่ใช่ด้วยการตั้งสมมติฐานว่า “เครือข่ายภายในปลอดภัย” แต่ต้องตั้งคำถามกับทุกการเข้าถึง ตรวจสอบก่อนเชื่อ และให้สิทธิ์เท่าที่จำเป็น

แม้การเปลี่ยนผ่านไปสู่ Zero Trust จะต้องใช้เวลา ทรัพยากร และการวางแผนที่เป็นระบบ แต่ผลลัพธ์ที่ได้คือ:

• การลดความเสี่ยงจากการรั่วไหลของข้อมูล
• การรับมือกับภัยคุกคามได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ความมั่นคงด้านความปลอดภัยในระยะยาว

สำหรับองค์กรยุคใหม่ที่ต้องการเติบโตอย่างปลอดภัยในโลกดิจิทัล Zero Trust ไม่ใช่เพียงแนวคิดทางเลือก แต่คือสิ่งที่ควรเริ่มต้นตั้งแต่วันนี้

ติดต่อทีมที่ปรึกษา Blesssky Connexion เพื่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
เบอร์โทร : 02-679-8877
อีเมล : sales@blesssky.com
Facebook : https://www.facebook.com/BlessskyConnexion